STRANI DRŽAVLjANI U PREKRŠAJNOM POSTUPKU – DRUGI DEO

– UNOŠENjE I IZNOŠENjE NOVCA IZ REPUBLIKE SRBIJE –

Zakonski okvir

Jedan od najčešćih prekršaja u praksi koji čine strani državljani, odnosno nerezidenti, jeste prekršaj iz člana 63. st.1. tač. 14. Zakona o deviznom poslovanju. Ovom odredbom je propisano da će se novčanom kaznom u iznosu od 5.000 do 150.000 dinara kazniti za prekršaj nerezident-fizičko lice, ako ne postupa u skladu sa propisom Narodne banke Srbije

U skladu sa Zakonom o deviznom poslovanju, donet je čitavi niz podzakonskih akata, od kojih je za strane državljane posebno značajna Odluka o uslovima za lične i fizičke prenose sredstava plaćanja u inostranstvo i iz inostranstva („Sl.glansik RS“ br. 67/06, 52/ 08 i 18/09. Citiranom odlukom se, između ostalog, propisuju i bliži uslovi za fizičke prenose sredstava iz Republike Srbije i u Republiku Srbiju.

Unošenje stranog novca u Republiku Srbiju

Kada je u pitanju unošenje stranog novca u Republiku Srbiju, Odlukom je propisano da nerezident – fizičko lice može slobodno unositi u Republiku efektivni strani novac, s tim što je dužan da iznos veći od 10.000 evra, odnosno protivvrednost u drugoj stranoj valuti prijavi nadležnom carinskom organu, koji mu o tome izdaje potvrdu.

Savet advokata: Jedina obaveza stranog državljanina prilikom unosa novca u stranoj valuti, je da novac čija vrednost iznos od 10.000 evra prilikom ulaska u Republiku Srbiju prijavi carinoskom organu, kako bi se izbegla prekršajna odgovornost.

Iznošenje stranog novca iz Republike Srbije

Prekršaj o kome je u ovom tekstu reč, odnosi se i na fizičko iznošenje efektivnog stranog novca preko iznosa dozvoljenog navedenom Odlukom.

Nerezidenti-fizička lica, mogu iznositi u inostranstvo efektivni strani novac do iznosa do 10.000 evra odnosno protivvrednost u drugoj stranoj valuti, kao i efektivni strani novac iznad ovog iznosa:

• ukoliko ga prijave pri ulasku u Republiku na osnovu potvrde o unošenju efektivnog stranog novca u Republiku, koju obezbeđuje i overava carinski organ,
• novac koji je podigao sa deviznog računa ili devizne štedne knjižice kod banke u Republici, na osnovu povrde te banke
• novac koji je stekao prodajom dinara dobijenih prethodnim korišćenjem platne kartice u Republici, na osnovu potvrde menjača.

Savet advokata: Ukoliko planirate da iznesete novac čija vrednost prevazilazi 10.000 evra iz Republike Srbije, obavezno proverite da li posedujete dokumentaciju, koju ćete priložiti kao dokaz carinskom organu da ovaj novac spada u slučajeve dozvoljenog iznosa sredstava, u skladu sa Odlukom.

Na primer, kada se nalazite u tranzitu kroz Republiku Srbiju, potrebna vam je potvrda od carinarnice mesta unosa novca čija vrednost prevazilazi 10.000 evra u Republiku Srbiju (graničnog prelaza), kako biste prilikom iznosa novca iz Republike Srbij, carinskom organu dokumentali da su ispunjeni uslovi za zakoniti prenos sredstava u inostranstvu.

Privremeno oduzimanje novca ili zaštitna mera oduzimanja predmeta?

Efektivni strani novac koji stranac iznosi u inostranstvo suprotno propisu, carinski organ privremeno oduzima uz izdavanje potvrde.

U praksi su najčešće bile situacije da efektivni strani novac i na izričito pitanje ovlašćenih radnika carine nije prijavljen, a često su ova sredstva i skrivana prilikom prelaska državne granice, što opredeljuje da se okrivljenom efektivni strani novac, kao predmet prekršaja, oduzme u celini, odnosno izrekne zaštitnu meru oduzimanja predmeta.

Za devizne prekršaje o kojima je bilo reči, pored novčane kazne, odredbom člana 64. Zakona o deviznom poslovanju je propisano obavezno izricanje zaštitne mere oduzimanja predmeta koji su upotrebljeni, ili su bili namenjeni za izvršenje prekršaja, ili su nastali izvršenjem prekršaja, a izuzetno se može izvršiti delimično oduzimanje ovih predmeta, ako pobude ili druge okolnosti pod kojima je prekršaj izvršen ukazuju da nije opravdano da se predmet oduzme u celini.

Sud je u svakom konkretnom slučaju obavezan da ceni, da li od okrivljenog treba oduzeti sva novčana sredstva, ili samo delimično, a prilikom ove ocene uzima se u obzir dokumentacija koju okrivljeni poseduje, koja mu je svrha putovanja i prenošenja sredstava i sl.